Van de betoverende wateren met uitzicht op de hoofdstad Makassar tot de hooglanden van Toraja, is Zuid Sulawesi een land gezegend met fascinerende prachten. Terwijl de natuur prachtige landschappen heeft, geven de inheemse mensen een fascinerende cultuur. Een van de goed behouden culturele tradities van Zuid Sulawesi is de Pakarena dans.
Oorspronkelijk vanuit het oude sultanaat van Gowa, tegenwoordig het Gowa regentschap, is Pakarena afgeleid van het woord “karena” dat “spelen” betekent in het lokale taal. De dans is wijd verspreid over de omgeving heen, dus is er een grote variatie te vinden die gebaseerd is op de locatie, onder andere Pakarena Gantarang, Pakarena Balla Bulo, en Pakarena Bontobangung. De dans hangt ook af van de type optreden. Bijvoorbeeld, de Pakarena Royong die strikt wordt uitgevoerd tijdens rituele ceremoniën, en de Pakarena Bone Balla die elk moment kan worden uitgevoerd.
Pakarena laat de elegante etnische vrouwen van Makassar zien die hun beleefdheid, trouw, gehoorzaamheid en respect voor hun echtgenoot symboliseren. De dans bestaat uit 12 delen die hun eigen betekenissen hebben. Maar ze zijn moeilijk te onderscheiden met het ongetrainde ogen want de patronen lijken hetzelfde te zijn. Zowel de zittend positie in het begin en op het einde van het optreden als de rechtsom bewegingen die de cyclus van het mensen leven representeert. Terwijl de opgaande en neergaande bewegingen de wiel van het leven representeren; soms staan we on top en de andere keer staan we beneden. In alle choreografieën houden en spelen de dansers de verschillende traditionele waaiers.
De dans heeft een unieke regel: dansers mogen hun ogen niet te wijd open en hun voeten mogen niet te hoog worden opgetild.
Er zijn geen regels voor de hoeveelheid dansers, maar de Pakarena Balla Bulo wordt gedanst door een oneven getal zoals 9, 7 of 5. De dans wordt begeleid door levendige muziek gespeeld door een orkest dat bestaat uit Gendang percussie, Kanong-kanong, gong, kancing-kancing en pui-pui
Voor de optreden dragen de dansers kleurrijke kostuums die bestaat uit de handgeweven Baju Pahang, zachte geweven lipa’ sabe’ (traditionele sarong van zijde uit Zuid Sulawesi), aangevuld met uitgebreide gouden accessoires uit Zuid Sulawesi.
Er zijn geen officiële verslagen die aangegeven wanneer de eerste keer de dans verscheen. Maar het is bekend dat Pakarena een officiële koninkrijks dans was tijdens de regeerperiode van Sultan Hasanudin, de 16de Sultan van Gowa. Er wordt vermoed dat de dans door de moeder van de sultan, I Li’mokantu beïnvloedt is . Sommige mensen uit Makassar geloven dat de Pakarena dans weliswaar oorspronkelijk uit de legende van de scheiding tussen boting langi (bewoners van de hemel) en de bewoners van lino (aarde) komt.
De legende gaat dat wanneer de boting langi naar de hemel vertrok, zij de mensen leerden op de aarde om te overleven, onder andere hoe om planten te laten groeien, landbouw en jagen. Deze lessen worden uitgedrukt door de beweging van de handen, voeten en lichaam. Deze heeft zich vervolgens ontwikkeld tot de choreografie van de Pakarena dans die mensen uitvoeren tijdens rituelen om hun dankbaarheid aan God te uiten.
